Numara taşırken dikkat edilmesi gerekenler

Numara taşırken dikkat edilmesi gerekenler


Binlerce gsm abonesi numarasını farklı bir gsm işletmesine taşıdı. Peki
ya şimdi ne olacak? İşte numara taşıyanların hakları ve onları bekleyen
sorumluluklar...

Numara taşıma sisteminin uygulanması ile birlikte aboneler, kendi gsm
numaralarını değiştirmeden diledikleri gsm işletmecisine
geçebilecekler, bu durum ise gsm işletmecileri arasında rekabetin
artmasına yol açacak ve aboneler daha ucuza hizmet alabilecekler

Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği1* ile cep telefonu abonelerinin bir
şirketten diğer şirkete geçerken telefon numaralarının sabit kalması
hususu düzenlenmiştir. Bu yönetmeliğin ardından “Numara Taşınabilirliği
Uygulama Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar” Tebliği Telekomünikasyon
Kurumu tarafından yayınlanmıştır.

Bu Yönetmelik ve Tebliğ çerçevesinde abonenin gsm numarasını
değiştirmeden dilediği bir gsm işletmecisine geçişi mümkün kılınmıştır.
Böylece, aboneler hem çift sim kartı taşımalarına gerek kalmadan daha
ucuza hizmet alabilecek, hem de kendi numaralarını değiştirmedikleri
için numara değiştirmenin olumsuz etkilerinden korunmuş olacaklardır.
Bu sayede, aboneler açısından numara değiştirmenin sosyal ve iş
çevresinde olumsuz etki yaratması engellenecek ve abone yeni numarasını
duyurma külfetinden kurtulmuş olacaktır.

Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği’nin yedinci maddesi gereğince,
numara taşıma işlemi, abonenin numara taşıma talebi ile birlikte
“abonesi olmak istediği alıcı işletmeciye” başvurması ile başlar. Bu
başvuru; yazılı olarak, müşteri hizmetlerini arayarak, internet
aracılığıyla veya Telekomünikasyon Kurumunca belirlenecek diğer yollar
ile yapılabilecektir. Abone, taşınacak numarayı, kimliğini ispatlayıcı
bilgileri, verici işletmeci bilgisini, irtibat bilgilerini ve tercih
ettiği taşıma zamanını doldurulan bir form ile alıcı işletmeciye
bildirecektir. Nitekim bu form, “Numara Taşınabilirliği Uygulama
Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar” Tebliğinde ek 1 olarak verilmiştir.
Kendisine numara taşınması için başvurulan gsm işletmecisi bu başvuru
ile birlikte taşıma işlemini gerçekleştirmek için çalışmaya
başlayacaktır. Bu başvuru ile birlikte, abone ileride geçeceği
işletmeci ile yeni bir abonelik sözleşmesi imzalayacaktır. Söz konusu
abonelik sözleşmesi numara taşınma işlemi gerçekleştiğinde yürürlüğe
girecektir.

Abonenin, numarasını taşıma talebi, aynı zamanda abone için, verici
işletmeci2* ile olan abonelik sözleşmesinin fesih talebi anlamını
taşımaktadır. Söz konusu abonenin, verici işletmeci ile olan abonelik
sözleşmesi alıcı gsm işletmecisi ile olan abonelik sözleşmesinin
yürürlüğe girdiği tarih itibariyle fesih olunacaktır (Numara
Taşınabilirliği Yönetmeliği m. 7/III). Bu durum karşısında abonenin
eski sözleşmesinden doğan haklarını (bedava kontörler, kampanyalar
vs.), kullanıp kullanamayacağı sorusu akla gelebilir. Bu hususta
mevzuatta bir düzenleme bulunmamaktadır. Gsm işletmecisi yapacağı
herhangi bir kampanya ile aboneye bu konuda kolaylık sağlayabilir.
Böylece, gsm işletmecisi, aboneyi numara değiştirmesi hususunda teşvik
edici rol üstlenecektir.
Abonenin alıcı gsm işletmecisi ile yaptığı sözleşmenin yürürlüğe
girmesi, abonenin verici gsm işletmecisine karşı olan sözleşme
feshedilmeden doğmuş mali yükümlülüklerinin sona erdiği anlamını
taşımamaktadır. Dolayısıyla abone, eski sözleşmesinden doğan borçlarını
ifa etmekle yükümlüdür.

Abonenin söz konusu başvuruyu internet kanalıyla, müşteri hizmetleri
birimini arayarak veya diğer yollarla yapması ihtimalinde abonenin bu
talebe ilişkin imzalı formu alınmadan yapılan işlemler geçersiz
sayılacaktır (Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği m. 7/I).

Alıcı işletmeci, abonenin numarasının taşınmasına ilişkin talep
formunu, kimliğini ispatlayıcı bilgi ve belgeler ile diğer bilgi ve
belgeleri alarak, verici işletmeciye gönderilmek üzere, söz konusu
bilgi ve belgelerin suretlerini elektronik ortamda “Merkezi Referans
Veri Tabanına” ulaştırmakla yükümlüdür. “Merkezi Referans Veri
Tabanının” kurulumu işlemi 09.05.2008 tarihinde tamamlanmıştır. Gsm
işletmecileri, Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği’nin Geçici birinci
maddesine göre, söz konusu kurulum tarihinden itibaren 6 ay içerisinde
numara taşınabilirliğini uygulamaya geçirmekle yükümlüdür. Bu hüküm
neticesinde 09.11.2008 tarihinde abonelerin numara değiştirmeden gsm
işletmecisi değiştirmesi uygulanmaya başlanmıştır.

Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği’nin on ikinci maddesinde abonenin
vazgeçme hakkı düzenlenmiştir. Buna göre, abone, taşıma zamanının diğer
ilgili işletmecilere duyurulmasından önce olmak kaydıyla, alıcı
işletmeciye başvurarak numara taşıma talebinden vazgeçebilir. Bu
durumda izlenecek süreç şu şekildedir: Abone alıcı işletmeciye
başvurarak numara taşıma iptal formunu doldurup imzalayacaktır. İptal
başvurusu zamanında numara taşıma talebi henüz verici işletmeciye
gönderilmemiş ise, talep iptal edilir ve merkezi referans veri tabı
üzerinden verici işletmeciye iletilmez. Ancak, iptal başvurusu
yapıldığı zaman numara taşıma talebi verici işletmeciye gönderilmiş
ise; alıcı işletmeci, abonenin numarasını taşımaktan vazgeçtiğini
verici işletmeciye derhal bildirilir ve bu bildirim taşıma zamanının
diğer ilgili işletmecilere duyurulmasından önce yapılmışsa numara
taşıma işlemi iptal edilir.

Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği’nin 14. maddesi uyarınca; taşınmış
bir numaranın tekrar taşınmasında veya numaranın tahsisli olduğu
işletmeciye geri taşınmasında aynı işlemler uygulanacaktır. Bu
düzenlemenin sonucu olarak, aboneye numara taşıma konusunda herhangi
bir sınırlama getirilmediği görülmektedir. Böylece abone, dilediği
zaman dilediği gsm işletmecisine gsm numarasını değiştirmeden geçiş
yapabilecektir. Ancak, aynı maddenin ikinci fıkrasında Telekomünikasyon
Kurumunun gerekli görmesi halinde, abonenin aynı takvim yılı içerisinde
bir numara için numara taşınabilirliği hizmetinden yararlanma sayısına
sınır getirebileceği belirtilmiştir.
Abonenin numara taşıma talebinin alıcı işletmeci tarafından verici
işletmeciye merkezi referans veri tabanı tarafından iletilmesinden
sonra, verici işletmeci, aboneye ait numara ve kimliğini ispatlayıcı
bilgilerin doğruluğunu kendi kayıtlarıyla karşılaştıracaktır. Talep
tarihini ve zamanını kontrol ettikten sonra taşıma süresinin kontrol
süresi içinde taleple ilgili cevabını merkezi referans veri tabanı
aracılığıyla alıcı işletmeciye bildirecektir. Verici işletmeci, abone
veya alıcı işletmeciden bu belgeler dışında işlemi zorlaştırmak
amacıyla başka bilgi ve belgeleri talep edemez. Bu süreçte, abonenin
kimliği konusunda tereddüt yaratmayan bazı kayıt farklılıkları talebin
reddi sonucunu doğurmayacaktır. Bu hususta hangi farklılıkların göz
ardı edilebileceği Tebliğ’de açık olarak düzenlenmiştir (Numara
Taşınabilirliği Uygulama Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Tebliği m.
6). Bu süreçte, taşıma talebinin alıcı işletmeci tarafından iletilmesi
azami iki gün, taşıma talebi kontrol süresi de azami iki gün olarak
Yönetmeliğin 13. maddesinde tespit edilmiştir.

Yönetmeliğin 10. maddesinde abonenin numara taşıma talebinin reddine
ilişkin kriterler belirlenmiştir. Bunlar; taşınması talep edilen
numaranın başka bir aboneye ait olması, numarasını taşımak isteyen
abonenin mevcut işletmecisinden numarasının değiştirilmesi talebinin
bulunması, numarasını taşımak isteyen abonenin kimlik bilgilerinin
kimlik bilgisini ispat edemeyecek şekilde yanlış veya eksik olması,
taşınması istenen numaraya ait daha önceden başlatılmış veya devam eden
taşınma işleminin bulunmasıdır. Bu sebeplerden birinin varlığı
nedeniyle başvurusu reddedilen abone gerekçede belirtilen eksikliği
gidererek tekrar başvuruda bulunabilecektir.
Verici işletmeci tarafından verilen bilgilerin doğrulanması ve taşıma
işleminin gerçekleşme zamanının, mümkün olduğu ölçüde abone tercihi de
dikkate alınarak belirlenmesini müteakip, belirlenen tarih ve saat
alıcı işletmeci tarafından aboneye, merkezi referans veri tabanı
tarafından da ilgili tüm işletmecilere duyurulacaktır. Söz konusu
tarih, verici işletmecinin numaranın taşınması talebine ilişkin
cevabını gönderdiği tarihten asgari bir, azami iki gün sonrasıdır.
Taşıma işleminin gerçekleşmesine kadar işletmeciler taşımanın
gerçekleşeceği zaman ve yönlendirme bilgilerini alarak taşımanın
gerçekleştireceği tarih ve saatte hazır olacak şekilde sistemlerinde
gerekli değişiklikler yapacaktır. Bu geçiş süresi çerçevesinde abonenin
gsm hizmetinden yararlanamama süresi 15 dakika ile sınırlıdır. Abone,
bu süreden sonra kendisine alıcı işletmeci tarafından verilen yeni sim
kartı ile aynı numarayı kullanarak hizmet almaya başlayacaktır.

Numara değiştirmeden gsm işletmecisini değiştirmenin aboneler açısından
olumsuz etkileri de göz ardı edilmemelidir. Bu durumda aboneler
aradıkları kişinin hangi gsm işletmecisinden hizmet aldığını
bilmedikleri için haberleşmelerinin ücretlendirilmesi hakkında
yanılabileceklerdir. Örneğin bu durum, kendi gsm işletmecisi ile bedava
konuşan abonenin karşı tarafın başka işletmeciden hizmet aldığını
bilmemesi halinde yaşanacaktır. Tüketici haklarının korunması ve
tüketicinin bilgilendirilmesi yükümlülüğü açısından önem arz eden
tarife şeffaflığının gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. Bu da ancak,
tüketicinin aradığı abonenin kendisi ile aynı gsm şirketinden
yararlanmadığı hususunda uyarılması ile mümkün olacaktır. Bu amaçla,
işletmeci arayan abone için ayırdedici nitelikte bir uyarı tonu
verecektir. Nitekim, uygulamada işletmecisini değiştirmiş abonenin
aranması halinde kısa bir ton duyulmaktadır. Bunun yanında,
Telekomünikasyon Kurumu, tüketicilerin korunması amacıyla tarife
şeffalığına yönelik olarak işletmecilere ton haricinde de yükümlülükler
getirebilecektir (Yönetmelik m. 19).

Numara taşıma sisteminin uygulanması ile birlikte uygulamada ne gibi
sorunların doğacağı henüz bilinmemektedir. Ancak numara taşıma
sisteminin aboneler için olumlu sonuçlar doğuracağı şimdiden
görülmektedir. Aboneler, numara taşıma sistemi ile birlikte kendi gsm
numaralarını değiştirmeden diledikleri gsm işletmecisine
geçebilecekler, bu durum ise gsm işletmecileri arasında rekabetin
artmasına yol açacak ve aboneler daha ucuza hizmet alabileceklerdir.

1 01/02/2007’de 26.421 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan...
2 Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği’nin m. 4/I b.z’ye göre verici
işletmeci “Kendisinden alıcı işletmeciye numara taşınan veya taşınma
sürecinde olunan işletmeci”dir.

Dr. Aslı Makaracı
Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi
Arş. Gör. Seda Öktem Çevik
Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı