ESER NEDİR ?

Konu: ESER NEDİR ? Salı Haz. 23, 2009 6:16 pm

ESER NEDİR ?

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunumuzun 1/B maddesine göre eser ; �Sahibinin hususiyetini taşıyan ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleridir�.

Kanunumuza göre bir fikir ve sanat ürününün eser olarak kabul edilip koruma altına alınabilmesi için ;

a. Sahibinin hususiyetini taşıması,
b. Şekillenmiş olması,
c. Kanunda sayılan eser türlerinden birine girmesi,
d. Fikri bir çabanın sonucu olması,
gerekmektedir.

Hukukumuzda eser sahipliği, eserin yaratılması ile kazanılmış bulunmaktadır. Yani, hakkın kazanılması için, ( sınai haklarda olduğu gibi ) herhangi bir makama tescil zorunluluğu bulunmamaktadır. Bununla beraber, 5846 sayılı Kanunun 13 cü maddesinde bir kayıt ve tescil sistemi yer almaktadır. Maddeye göre; filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcıları ile seslerin ilk tespitini gerçekleştiren fonogram yapımcılarış, hak ihdas etmek amacı taşımaksızın, sahip oldukları hakların ihlal edilmemesi, hak sahipliklerinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması ve mali haklara ilişkin yararlanma yetkilerinin takip edilmesi maksadıyla, sinema ve müzik eserlerini içeren yapımlarının kayıt ve tescilini yaptırırlar. Aynı maksatla, eser sahiplerinin talebi üzerine, bu Kanun kapsamında korunan tüm eserlerin kayıt ve tescili yapılabilir, mali haklara ilişkin yararlanma yetkileri de kayıt altına alınabilir.

Bugünkü uygulamada, müzik ve sinema eserleriyle bilgisayar oyunları için ticari dolaşıma sunulmadan önce kayıt ve tescili yapılmaktadır. Ancak yeni değişiklikten sonra, ilgili Yönetmeliğin de bir an önce yürürlüğe girmesinden sonra diğer eserlerin de tescil edilmesi beklenmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı�na tescil, başvuru sahibinin beyanına müstenit yapıldığından, Bakanlığın tescil işlemlerinden doğan bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Ancak, kayıt ve tescil işlemlerine esas teşkil edecek işlemlerde, mevcut olmadığını bildiği veya bilmesi icap ettiği veya kendisine ait olmayan mali ve manevi haklara ilişkin yanlış beyanda bulunanlar, 5846 sayılı Yasadaki hukuki ve cezai müeyyidelere tabidirler.

ESER ÇEŞİTLERİ NELERDİR ?

Kanunumuzda belirlenmiş olan eser kategorileri şunlardır:
§ İlim ve Edebiyat Eserleri
§ Güzel Sanat Eserleri
§ Musiki Eserleri
§ Sinema Eserleri
§ Veri Tabanları

İLİM VE EDEBİYAT ESERLERİ

Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre aşağıdaki özelliklere sahip eserler ilim ve edebiyat eseri olarak kabul edilmiştir.

· Herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler,
· Her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımları; (Ara yüzüne temel oluşturan düşünce ve ilkeleri de içine almak üzere, bir bilgisayar programının herhangi bir öğesine temel oluşturan düşünce ve ilkeler eser sayılmazlar.)
· Her nevi rakıslar, yazılı koreografi eserleri, Pandomimalar ve buna benzer sözsüz sahne eserleri;
· Bedii vasfı bulunmayan her nevi teknik ve ilmi mahiyette fotoğraf eserleriyle, her nevi haritalar, planlar, projeler, krokiler, resimler, coğrafya ve topografya'ya ait maket ve benzerleri, her çeşit mimarlık ve şehircilik tasarım ve projeleri, mimari maketler, endüstri, çevre ve sahne tasarım ve projeleri,

GÜZEL SANAT ESERLERİ

Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre aşağıdaki özelliklere sahip eserler güzel sanat eseri olarak kabul edilmiştir.

· Fikir ve Sanat Eserleri Kanunumuzda, estetik değere sahip olan;
· Yağlı ve sulu boya tablolar,
· Her türlü resimler, desenler, pasteller,
· Gravürler, güzel yazılar ve tezhipler,
· Kazıma, oyma, kakma veya benzeri usullerle maden, taş ağaç veya diğer maddelerle çizilen veya tespit edilen eserler kaligrafi, serigrafi.
· Heykeller, kabartmalar ve oymalar.
· Mimarlık eserleri.
· El işleri ve küçük sanat eserleri,
· Minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri,
· Tekstil, moda tasarımları.
· Fotografik eserler ve slaytlar,
· Grafik eserler,
· Karikatür eserleri,
· Her türlü tiplemeler,

MUSİKİ ESERLERİ

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunda, her nevi sözlü ve sözsüz besteler, musiki eseri olarak kabul edilmiştir.

SİNEMA ESERLERİ

Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre, her nevi bedii, ilmi, öğretici veya teknik mahiyette olan veya günlük olayları tespit eden filmler veya sinema filmleri gibi, tespit edildiği materyale bakılmaksızın, elektronik veya mekanik veya benzeri araçlarla gösterilebilen, sesli veya sessiz, birbiriyle ilişkili hareketli görüntüler dizisi, sinema eseri olarak kabul edilmiştir.

İŞLENMELER ve DERLEMELER

Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre aşağıdaki özelliklere sahip eserler işlenme ve derleme eser olarak kabul edilmiştir.
· Tercümeler,
· Roman, hikaye, şiir ve tiyatro piyesi gibi eserlerden birinin bu sayılan nevilerden bir başkasına çevrilmesi,
· Musiki, güzel sanatlar, ilim ve edebiyat eserlerinin film haline sokulması veya filme alınmaya ve radyo ve televizyon ile yayıma müsait bir şekle sokulması,
· Musiki aranjman ve tertipleri,
· Güzel sanat eserlerinin bir şekilden diğer şekillere sokulması,
· Bir eser sahibinin bütün veya aynı cinsten olan eserlerinin külliyat haline konulması,
· Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde seçme ve toplama eserler tertibi,
· Henüz yayımlanmamış olan bir eserin ilmi araştırma ve çalışma neticesinde yayımlanmaya elverişli hala getirilmesi (ilmi bir araştırma ve çalışma mahsulü olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler bundan müstesnadır.),
· Başkasına ait bir eserin izah veya şerhi yahut kısaltılması,
· Bir bilgisayar programının uyarlanması, düzenlenmesi veya her hangi bir değişim yapılması,
· Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde verilerin ve materyallerin seçilip derlenmesi sonucu ortaya çıkan ve bir araç ile okunabilir veya diğer biçimdeki veri tabanlarıdır. (Ancak, burada sağlanan koruma, veri tabanı içinde bulunan veri ve materyalin korunması için genişletilemez)
· İstifade edilen eserin sahibinin haklarına zarar getirmemek şartıyla oluşturulan ve işleyenin hususiyetini taşıyan işlenmeler

» MSN NeDiR?
» Windows Nedir ?
» Psikoloji nedir..?
» Atletizm Nedir ?
» Hentbol Nedir ?